تکبيرة الاحرام “نماز” با گفتن “الله اکبر” آغاز مي شود، گفتن “الله اکبر” در آغاز نماز به معناي جدايي از غير خدا و پيوستن به اوست. اعلام بزرگي پروردگار و دوري جستن از تمام قدرتهاي دروغين است. با اين تکبير به حريم نماز وارد مي شويم و برخي کارها بر ما حرام مي شود. هنگامي که نماز را شروع مي کنيم بايد متوجه باشيم که چه نمازي را مي خوانيم؛ مثلا نماز ظهر است يا عصر و آن را تنها براي اطاعت فرمان خداوند بجا آوريم که اين همان “نيت” است و از اجزاي اصلي نماز به شمار مي آيد. از آغاز تا پايان نماز بايد از اين کارها که نماز را باطل مي کند بپرهيزيم: 1- خوردن و آشاميدن. 2- روي از قبله برگرداندن. 3- سخن گفتن. 4- خنديدن. 5- گريستن. 6- بهم زدن صورت نماز. مثل راه رفتن. 7- کم يا زياد کردن اجزاي اصلي نماز؛ مانند رکوع. هنگام گفتن “الله اکبر” مستحب است، دستها را تا مقابل گوشها بالا ببريم.

قرائت پس از گفتن “الله اکبر” سوره حمد را مي خوانيم: بسم الله الرحمن الرحيم (الْحَمْدُ للّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ الرَّحْمـنِ الرَّحِيمِ مَالِكِ يَوْمِ الدِّينِ إِيَّاكَ نَعْبُدُ وإِيَّاكَ نَسْتَعِينُ اهدِنَــــا الصِّرَاطَ المُستَقِيمَ صِرَاطَ الَّذِينَ أَنعَمتَ عَلَيهِمْ غَيرِ المَغضُوبِ عَلَيهِمْ وَلاَ الضَّالِّينَ) قرائت پس از سوره حمد، يک سوره ديگر از قرآن را مي خوانيم به عنوان نمونه، مي توان سوره توحيد را خواند: سوره توحيد بسم الله الرحمن الرحيم (قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ اللَّهُ الصَّمَدُ لَمْ يَلِدْ وَلَمْ يُولَدْ وَلَمْ يَكُن لَّهُ كُفُوًا أَحَدٌ ) پسرها و مردان بايد نماز صبح و مغرب و عشا، حمد و سوره را (در رکعت اول و دوم) بلند بخوانند ولي دخترها وبانوان، اگر نا محرم صداي آنان را نشنوند مي توانند بلند بخوانند و در نماز ظهر عصر همه بايد حمد وسوره را آهسته بخوانند. انسان بايد نماز را ياد بگيرد که غلط نخواند و کسي که اصلا نمي تواند صحيح آن را ياد بگيرد، بايد هر طور که مي تواند بخواند و بهتر آن است که نماز را به جماعت بجا آورد.

رکوع پس از تمام شدن حمد وسوره سر به رکوع خم مي کنيم و دستها را به زانوها مي گذاريم و مي گوييم: “سبحان ربي العظيم وبحمده” و يا مي گوييم: “سبحان الله، سبحان الله، سبحان الله”

سجده سپس سر از رکوع برداشته (مي ايستيم) و آنگاه به سجده مي رويم و هفت عضو بدن؛ يعني پيشاني، کف دو دست، سر زانوها و نوک انگشتان بزرگ پا را بر زمين گذاشته و مي گوييم: “سبحان ربي الاعلي وبحمده” يا “سبحان الله” را سه مرتبه تکرار مي کنيم. در سجده نماز، بايد پيشاني را روي خاک يا سنگ يا چيزهاي ديگري از زمين بگذاريم. سجده بر چيزهايي که از زمين مي رويد و براي خوراک و پوشاک انسان مصرف نمي شود نيز صحيح است. مهر نماز که بيشتر در بين ما معمول است، در حقيقت قطعه خاک پاکيزه اي است که نمازگزار همراه خود دارد تا براي سجده، پيشاني را روي آن بگذارد. سجده دوم پس از سجده اول ، مي نشينيم و بار ديگر به سجده رفته و سجده دوم را مانند سجده اول بجا مي آوريم. با تمام شدن سجده دوم، يک رکعت نماز به پايان مي رسد؛ يعني تا بدينجا، رکعت اول نماز را خوانده ايم، بنابراين بطور خلاصه، رکعت اول نماز عبارت است از: 1- تکبيره الاحرام (گفتن “الله اکبر” در آغاز نماز). 2- قرائت (خواندن حمد و سوره). 3- رکوع و ذکر آن. 4- دو سجده و ذکر آنها.

رکعت دوم پس از تمام شدن رکعت اول نماز، بدون آن که صورت نماز به هم بخورد و يا فاصله اي ايجاد شود، از جا برخاسته، بار ديگر مي ايستيم و حمد و سوره را به همان ترتيبي که در رکعت اول نماز گفته شد، مي خوانيم. قنوت در رکعت دوم نمازهاي روزانه، بعد از تمام شدن حمد و سوره و قبل از رکوع، مستحب است، دستها را روبروي صورت گرفته ودعايي بخوانيم؛ اين عمل را “قنوت” گويند. در قنوت مي توان اين دعا را خواند: “ربنا آتنا في الدنيا حسنة وفي الاخرة حسن وقنا عذاب النار” پيامبر خدا (ص) فرمود: “کسي که قنوت نمازش طولاني تر باشد، حسابرسي او در روز قيامت راحت تر است”. پس از قنوت، رکوع وسجده ها را مانند رکعت اول بجا مي آوريم.

تشهد در رکعت دوم هر نماز، پس از تمام شدن سجده دوم بايد در حالي که رو به قبله نشسته ايم “تشهد” بخوانيم؛ يعني بگوييم: “اشهد ان لا اله الا الله وحده لا شريک له و اشهد ان محمدا عبده ورسوله اللهم صل علي محمد وال محمد” سلام تا اينجا رکعت دوم نماز هم تمام مي شود و اگر نماز دو رکعتي باشد؛ مانند نماز صبح، بعد از تشهد، با گفتن سلام، نماز را تمام مي کنيم؛ يعني مي گوييم: السلام عليک ايها النبي ورحمة الله وبرکاته السلام علينا وعلي عباد الله الصالحين السلام عليکم ورحمة الله وبرکاته اکنون نماز صبح را فرا گرفتيم و چنانچه نمازي که مي خوانيم سه رکعتي يا چهار رکعتي باشد، بايد در رکعت دوم، بعد از خواندن تشهد، بدون آن که سلام نماز را بگوييم، بايستيم و رکعت سوم نماز را بخوانيم.
رکعت سوم رکعت سوم نماز هم مانند رکعت دوم است، با اين تفاوت که در رکعت دوم بايد با حمد و سوره بخوانيم، ولي در رکعت سوم، سوره و قنوت ندارد و فقط “حمد” را مي خوانيم و يا به جاي حمد، سه مرتبه مي گوييم: “سُبحانَ اللهِ والحَمدُ للهِ وَلا اِلهَ الاّ اللهُ واللهُ اکبرُ” پس اگز نماز مغرب مي خوانيم، بايد بعد از سجده دوم (در رکعت سوم) تشهد بخوانيم وبا سلام، نماز را پايان دهيم. رکعت چهارم اگر نمازي که مي خوانيم چهار رکعتي باشد؛ يعني: نماز ظهر يا عصر يا عشا؛ پس از سجده ها (در رکعت سوم) بدون آن که تشهد يا سلام را بخوانيم، مي ايستيم و رکعت چهارم را مانند رکعت سوم انجام مي دهيم و در پايان نماز؛ يعني پس از سجده دوم مي نشينيم و تشهد و سلام را مي خوانيم و نماز را تمام مي کنيم. خلاصه نماز اکنون که چگونگي نمازهاي روزانه بيان شد، ياد آوري اين نکته لازم است که؛ آنچه در نماز خوانده مي شود و ياد گرفتن آنها لازم است، تنها بيست جمله مي باشد، پس يادگيري نماز را دشوار ندانيم، و اين دستور زندگي ساز اسلام را کوچک نشماريم بلکه با چند ساعت صرف و چند مرتبه تکرار اين جملات، به آساني مي توان نماز را فراگرفت. براي توجه بيشتر، با حذف جمله هاي تکراري، بيست جمله واجب نماز را ياد آور مي شويم: 1- “اللهُ اَکبَر” 2- بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمـَنِ الرَّحِيمِ 3- الْحَمْدُ للّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ 4- الرَّحْمـنِ الرَّحِيمِ 5- مَـالِكِ يَوْمِ الدِّينِ 6- إِيَّاكَ نَعْبُدُ وإِيَّاكَ نَسْتَعِينُ 7- اهدِنَــــا الصِّرَاطَ المُستَقِيمَ 8- صِرَاطَ الَّذِينَ أَنعَمتَ عَلَيهِمْ 9- غَيرِ المَغضُوبِ عَلَيهِمْ وَلاَ الضَّالِّينَ 10- قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ 11- اللَّهُ الصَّمَدُ 12- لَمْ يَلِدْ وَلَمْ يُولَدْ 13- وَلَمْ يَكُن لَّهُ كُفُوًا أَحَدٌ 14- سُبحانَ ربٌي العظيمِ وَبحمدهِ 15- سُبحانَ ربٌي الاعلي وَبحمدهِ 16- اشهَدُ اَن لا اِلهَ الا اللهُ وَحدهُ لا شريکَ لَهُ 17- واشهدُ انٌ محمداً عبدُهُ ورَسُولُهُ 18- اللهُمٌ صَلٌ علي محمٌَدٍ والِ مُحمٌد 19- سُبحانَ اللهِ والحَمدُ للهِ وَلا اِلهَ الاّ اللهُ واللهُ اکبرُ 20- السٌلامُ عَليکُم ورحمة اللهِ وبرکاتُهُ